Contoh Cerkak

SAHABAT YO TETEP SAHABAT

Wit iki sekitar 7 taun nuli yaiku panggon neng endi aku sanuli nunggu sahabatku mulih sekolah. Aku ro deweke beda sekolahan. Lan kabeneran sekolahne nduweni jam mulih sing luwih suwe tinimbang sekolahku.

Omah ku lan deweke pancen cedhak Mung pirang-pirang jangkah saka gerbang omahku, aku wis nganti neng gerbang omahe. Ning dudu mung amarga kuwi aku gelem nunggune nganti 1 utawa 2 jam-an.  Sahabatku kui jenenge Galang. Sahabat masa cilikku. Sahabat salawase kanggo aku.
“ Fira!”

“Wis nunggu suwe?” Takone. Aku gedek-gede. “Ya uwis ayo!” Dheweke banjur  nggeret lengenku kanggo lunga. Tentu wae kanthi seneng ati aku manut wae. Lan akhire Aku lan Galang mandheg tepat neng ngarep tujuan sajrone iki. Stand cilik pangadol sosis bakar.

Kebiasaanku lan Galag sadurung maju kanggo pesen yaiku bebarengan ngambu aroma gurih lan enak sing semerbak tekan irung nuli bareng padha ngucapke ukara lirih. “sosis bakarrr,”

Bokmenawa amarga Galang, sahabat paling becik selawase, nggawe sosis krasa beda neng ilatku wektu kuwi. Kebiyasanku lan Galang terus neras nganti lulus sma. Mbasi wis padha-padha tuwuh dewasa, ning wektu ana ing stand sosis obong iki, Aku lan Galang nglalekne kuwi kabeh.

Nganti mubarang dina…
“Aku arep lunga,” jarene karo nyekeli jojohan sosis bakar karo mlaku.
“Menyang endi?” Takonku sing durung fokus amarga isih nglegena mangan sosis bakar kuwi.
“Amerika,”

“Pirang dina?” Takonku sing isih mangan sosis daripada ukara-ukara sing sahabatku omongake.
Galang mandheg mlaku. Nuli nyaka, ngadhep aku lan nguwaske mripatku.

Lan jebulna…

Aku ora ngerti sakwise persahabatan Aku lan Galang lasan taun kapungkur, Galang ngono ala ndeleke lelara kanker pankrease sing wis menginjak stadium akhir kuwi. Lan gobloke aku, aku ngelingake. Mung berselang setaun kawit kelungane menyang Amerika kanggo mbisakne pangobatan, aku kudu nekani acara panguburanane. Galang tilar,

Awale aku nyat nesu banget babagan apa sing wis kedadean. Miturutku Galang yaiku wong paling ala sadonya. Ning, hal iki mbanjur neng kesedhihan lan penyesalan sing njero banget kanggo aku.

Aku sedih banget. Aku dadi pangurung lan rutin nekani kuburane. Ngresiki suket liar sing mbeling tuwuh lan mekewuhi kebecikan kijinge. Kedadean iki nimbulke kebiyasan anyar kanggo aku. 7 taun nuli. Kebiyasanku kuwi terus mbanjur nganti nang akhire simbok pitakon.

“Kowe arep menyang endi?”
“Tilik Galang, mbok,”
“Simbok serius. Kowe arep menyang endi?”

Aku meneng. Sabenere, aku ngerti pangarah saka pitakonan simbok kuwi. Ning aku sanuli lan terus mengalihke. Amarga nek nyat aku ngupadi kanggo njawab, dhadhaku bakal krasa sesek.

Aku ora seneng  amarga nek dhadhaku sesek, Galang bakal muncul neng pikiranku. Lan dina iki, kanggo ping pisan jero 7 taun, aku ora nekani kuburane Galang, sahabat sing tak demeniku.

Aku nekani wit gedhe iki, neng kene dhisik Aku lan Galang semasa sekolah, aku sanuli nunggune muncul karo ngeyup neng ngisor wit sing nuwa iki. Padha kaya aku sing wis umur 25 taun.

Dumadakan bayangan-bayangan Galang nekani aku. Wektu dheweke mlaku ngampiri aku. Nggeret lengenku. Mlaku bebarengan. Nuli nang akhire mandheg nang siji stand sing jebulna isih ana nduwe taun-taun kapungkur.

“Pak, sosis siji,”

Dumadakan sacara ora eling aku wis ana neng kene iki lan mesan sosis bakar neng kana. Aku mung bisa ngesem cilik. Galang, Kanggo sahabatku sing ana neng kana.

Aku ngangenke kowe karo sosis bakar sing awake dhewe tuku lan pangan bareng. Aku kangen kowe. Tenan. Apa kowe uga kangen aku? Aku nganti tersiksa digawene. Aku ndemeni kowe, sahabatku.

Pustaka :

http://cerkakbahasajawara.blogspot.co.id/2016/02/contoh-cerkak-bahasa-jawa-persahabatan.html

PAWARTOS

1.       Pangertosan Pawartos

Pawartos inggih menika palaporan ngengingi kadadosan arupi paparan fakta saha data ngengingi kadadosan

kasebat.

2.       Unsur fakta ingkang wonten ing pawartos inggih menika : (5W+1H)

a.       Who (sinten)

b.      What (menapa)

c.       Where (wonten pundi)

d.      Why (kenging menapa)

e.      How (kadospundi)

3.       Jinising Pawartos

a.       Pawartos langsung (Straight news)

b.      Pawartos mendalam (Depth news)

c.       Pawartos opini (Opini news)

d.      Pawartos photo

4.       Struktur Panyeratan Pawartos

a.       Irah-irahan (head)

b.      Baris tengah (dateline)

c.       Teras pawartos (lead)

d.      Wos pawartos (body)

5.       Sifat Pawartos

a.       Aktual

b.      Faktual

c.       Cekak aos

d.      Jangkep

e.      Narik kawigaten

6.       Perangan kang nemtokake bobot biji pawarta yaiku:

a.       Aktualitas

b.      Sesambungan kaliyan papan kedadosan

c.       Sesambungan kaliyan unsur-unsur ingkang katut ing saklebetipun kedadosan

d.      Sesambungan kaliyan padamelan pamaos / pamiyarsa

e.      Jangkepipun pawarta

7.       Ingkang perlu dipungatosaken nalika mirengaken pawartos utawi informasi inggih menika :

a.       Mangertosi kanthi cetha perkawis ingkang dipunaturaken

b.      Mbedakaken informasi ingkang wigati saha ingkang boten wigati

c.       Nyathet informasi ingkang leres saha premati

8.       Ingkang kedah dipun gatosaken nalika maos pawartos inggih punika :

a.       Pocapan (lafal), nggatosaken vocal, konsonan

b.      Lagu ukara inggih punika gegayutan kaliyan andhap inggiling swara/nada

c.       Kawijangan pocapan inggih punika gambling dipunmirengaken saha leres tumpraping pangagem basa

d.      Pandelenging netra sasaged-saged tajem mawas prabawa, kanthi pandulu jejeg

e.      Solah bawa maos kaudiya ingkang santun miwah leres

TULAHDA PAWARTOS

Harley Davidson Kobong Ing Jalan Magelang – Sleman

Diposting oleh Sendra Tari di 18.02

Kobongan linuwih marang siji sepeda montor Harley Davidson neng prapatan Beran Sleman, Din Sabtu (29/10/2016). Dugaan sawentara Harley sing ditumpaki dening Kristian (40 tahun), warga Semarang, kobonga amerga korsleting kelistrikane.

"Awale montor Harley mlaju saka arah Magelang nuju Yogya," turene Kapolsek Sleman Kompol Kukuh Sumartoyo.

Harley Ultra lewat dalan Magelang – Sleman. Sangantine neng prapatan Beran Sleman tunggangan sing nduweni nomor polisi H 4742 HG mandheg iku mandeg. Amerga wektu kuwi traficlight kathon abang, wektu murup ijo, mesin Harley dumadakan macet. Pengendara bacut terus nyoba nguripake kanthi cara 'starter' terus terusan. Nanging ora dikira kedadean percikan geni neng ngisor tangki. Geni banjur nyamber tunggangane.

"Pengendara sempet kena geni," tambahe.

Warga sekitar lan pangguna dalan sing ndeleng kedaden kuwi lansung mlayon nyoba nylametake. Kanthi prabot saanane dekne kabeh gotongroyong mateni geni. Kedaden kuwi sempet nggawe arus lalu lintas macet. Polisi sing mbisakne laporan kuwi banjur nekani lokasi kedaden. Petugas sabanjure nglakoke koordinasi karo pemadam kebakaran. Geni lagi bener-bener iso dipateni sakwise siji mobil pemadam dikerahke neng TKP.

Sumber :

http://pawartabahasajawa.blogspot.com/2016/10/harley-davidson-kobong-ing-jalan.html

KAWRUH BUDAYA GAMELAN KARAWITAN

1.      Pangertosan Uyon-Uyon

Saking tembung ‘manguyu-uyu’ inggih menika pasugatan gendhing mirunggan ing adicara pahargyan pinanganten utawa ing pagelaran ringgit purwa. Unining gendhing tanpa joged utawi umumipun kanthi thuthukan alon. ‘uyu’, (kn.) Gegendhingan nabuh gamelan (ing nalikane duwe gawe) miturut Baoesastradjawa W.J.S Poerwadarminta

2.      Pangertosan Gamelan Jawa

Gamelan jawa iku salah jinis corak gamelan sing urip nang Jawa Tengah uga Yogyakarta lan sebageyan Jawa Wetan. Musik gamelan Jawa iki beda karo musik gamelan saka daerah liya. Musik gamelan Jawa lumrahe nduwe nada luwih lembut lan luwih alon. Beda karo musik gamelan Bali sing nduwe nada luwih cepet, uga gamelan Sundha sing rasa musike nglaras banget lan didhominasi swara suling.

            Gamelan Jawa iku uga kasebut pentatonis. Saprangkat gamelan komplit iku nduwe 2 laras inggih punika Gamelan Slendro lan Gamelan Pelog. Laras slendro beda karo pelog, ing slendro ora ana nada 4 (papat/pat) karo 7 (pitu/pi). Laras slendro nduwe 5 nada, inggih punika 1 2 3 4 5 6 kanthi interval kang padha. Dene laras pelog iku nduwe 7 nada inggih punika 1 2 3 4 5 6 7. Nadyan mangkono, gamelan pentatonis kuwi dhasare ana 5 nada.

            Laras inggih punika swara kang ajeg dhuwur, ora owah, kasebut uga nada, sistemnada/ tonalsystem. Laras Slendro (Sl.) ateges sistem nada kang manut cendhek-dhuwure lan interval saka gamelan slendro, semono uga laras pelog (Pl.). Titi laras inggih punika notasi nada kang ditulis manut sistemnada laras lan pathete. Dene pathet (Pt.) inggih punika ukuran cendek-dhuwuring laras, minangka wates wilayah nada. Pathet ing laras slendro iku antarane, pathet Nem (6), pathet Sanga (9), lan pathet Manyura (Myr). Dene pathet ing laras pelog inggih punika, pathet Lima (5), pathet Nem (6), lan pathet Barang (Br.).

Ing ngisor iki bab ricikan gamelan

1.      Wujud Tebokan

Ricikan gamelan ingkang wujud tebokan kayadene Bedhug, Kendhang (kendhang gendhing, kendhang ketipung, kendhang batangan, lan kendhang wayangan), Ketipung, Tambur. Cara nabuh dithuthuk (bedhug, tambur) dikebuk/ keplak/ tabok (kendhang).

2.      Wujud Wilahan (carane nabuh dithuthuk)

a.       Gender

b.      Slenthem

c.       Gambang

d.      Demung

e.       Saron

f.       Peking

3.      Wujud Wilahan Pencon (carane nabuh dithuthuk)

a.       Slentho

b.      Gong Kemodhong

c.       Kecer

4.      Wujud Pencon (cara nabuh dithuthuk, jagur)

a.       Bonang

b.      Kethuk

c.       Kenong

d.      Kempyang

e.       Kempul

f.       Gong  (gong ageng, gong suwukan)

5.      Wujud Kawatan

a.       Rebab (carane nabuh digesek)

b.      Siter (carane nabuh dipethik/ cuwik)

c.       Clempung (carane nabuh dipethik/ cuwik)

6.      Wujud Pipa

a.       Suling (cara ngungelaken disebul)

LELAGON

Lelagon Pangatag, Laras Pelog Pathet Nem

Wadon :

Bapakne wanci esuk

Tlaten temen kowe tenguk tenguk

Ngelingono ning pawon kendile ngguling

Lanang :

Lha iku a rak butuhmu

Isen isen njroning pawon

Wadon :

Iyo bener kandhamu

Pawon iku dadi kwajibanku

Ning pikiren beras entek bumbu tapis

Lanang :

Yen ngunu aku seng kujur

Opo sing kudu tak adol

Wadon :

Ojo keladuk gemblung

Uwong lanang mung kawitan dengkul

Opo seneng yen brayatmu podo klingsir

Lanang :

Mungko aku seneng nganggur

Mangan turu omong kosong

Wadon :

Ambok welas anakmu

Galo kae ono kebon jembrung

Sregepana olah lemah ditanduri

Lanang :

Aku njaluk sangu pacul

Tumandhang anggarap kebon

GUGUR GUNUNG

Ayo ayo kanca kanca 

Ngayahi karnaying praja 

Kene kene kene kene

Gugur gunung tandang gawe 

Sayuk sayuk rukun bebarengan ro kancane

Lilo lan legawa kanggo mulyaning negara

Siji loro telu papat

Maju papat papat

Diulang-ulangake mesthi enggal rampunge

Holobis kontul baris

Holobis kontul baris

Pustaka :

https://pakarsajen.wordpress.com/daftar-gending/p/pangatak/

http://aakkuucintaindonesia.blogspot.co.id/2012/10/lirik-lagu-daerah-jateng-gugur-gunung.html

SESORAH

Sesorah utawi pidato yaiku tanggap wacana kangge paring pangandikan wonten ing sangajengipun tiyang kathah kanthi maksud lan tujuan ingkang gumathok. Sampun kawuningan, bilih nindakaken ayahan minangka pranatacara tuwin pamedhar sabda utawi sesorah menika dados punjering kawigatosan. Supados nengsemaken ing samudayanipun, pramila kedah nggatosaken:

1.      Busana (Ageman)

Anggenipun bgadi busana kajumbuhna kaliyan kaperluwanipun, wonten ing adicara menapa ingkang badhe dipunayahi. Umpamanipun wonten ing pahargyan panganten, langkung prayogi ngagem busana kejawen jangkep. Ewa semanten ngagem busana sanesipun inggih boten lepat bokbilih kepanggih “kok Ngijeni”. Nanging inggih tansah kagatosna bab trapsilaning ngrasuk busana.

2.      Subasita (Trapsila, Tata Krami)

Trapsila ingkang kirang, ugi badhe bgirangi kawibawan, ingkang wasana lajeng dados kirang nengsemaken. Solah bawa sampun ngantos kadamel-damel, prayogi ingkang prasaja kemawon, anteng, manteb, nanging boten kaken. Pramila menika saged gladen wonten ing sangajengipun pengilon ingkang ageng, mangke badhe manggihi patrap ingkang luwes tuwin pantes. Saha kaudiya babagan ewah-ewahing pasuryan, sageda nggambaraken wosing penggalih, ingkang salajengipun jumbuh kaliyan swasana.

3.      Swara (Vokal, Basa Populer)

Kedaling lesan kedah kagladhi, supados saged langkung cetha kedaling swante. Pocapan inggih mekaten ugi, kaudia saged mbedak-mbedakaken swantening tembung-tembung ingkang medal kanthi cetha. Kados pundi rindhik rikatipun, mandhap minggahipun, sampun ngantos kesesa, nanging ugi sampun ngantos nglentreh sanget. Gladhi swara menika kedah pikantuk kawigatosan ingkang mirunggan. Pramila menika kaaturi gladhi sarana ngendika sakathah-kathahipun, kados saweg dados pranatacara utawi pamedhar sabda ing sawenehing acara. Sokur menawi saged dipunrekam, lajeng dipunpirengaken saha dipungatosaken pundi ingkang taksih kirang. Bab menika kaambali ngantos kapireng sekeca.

4.      Basa tuwin Sastra

Ngudia tambahing seserepan ing babagan basa tuwin sastra, jalaran menika mujudaken kabetahan baku tumpraping pranatacara saha pamedhar sabda. Basa ingkang kaginakaken kedah miturut tuntunaning sastra ingkang leres. Pamilihaning tembungingkang salajengipun dipunronce ukaran ingkang trep, luwes, sae, wasana sekeca kapirengaken. Manggihi jaman menika, prayogi ngagem tembung-tembung ingkang prasaja kemawon. Dados langkung gampil katampi saha dipunmangertosi tegesipun dening ingkang mirengaken utawi miturut ngendikaneipun para wasis “Nut Jaman Kelakone”.

Ringkesan basa ingkang komunikatif inggih menika basa ingkang kedah angengeti :

a.       Sinten ingkang gineman;

b.      Sinten ingkang dipunajak gineman;

c.       Sinten ingkang dipun ginem

d.      Swasana nalikanipun gineman;

e.       Sami mangertosi ingkang dipunginem.

Ewah-ewahaning sarira ingkang boten mranani nalika pidato antawisipun:

a)      Asring ngebahaken satunggaling perangan sarira.

b)      Ngebahaken salah satunggaling perangan sarira kanthi tidha-tidha (tiba-tiba).

c)      Ngebahaken perangan sarira ingkang boten trep, kaliyan ingkang dipun
ngendikakaken.

d)     Asring kukur-kukur utawi asring ngukur salah satunggaling perangan sarira.

e)      Asring mirsani cathetan.

f)       Asring ningali nginggil.

g)      Nglebetaken asta wonten ing sak clana.

h)      Boten migatosaken kawontenan utawi ingkang midhangetaken.

Rantaman utawa Cengkorongan Sesorah

Ing salebeting Sesorah, kedah kamomot prekawis-prekawis ingkang sampun karantam kanthi urut-urutan kados ing nggandhap punika :

1)      Salam pambuka, inggih punika ngaturaken uluk salam dhumateng para rawuh,
tumunten kalajengaken nyebat asmanipun para rawuh.

2)   Purwaka basa (pambuka), inggih punika atur panuwun (matur nuwun) dhumateng para rawuh (tamu undangan), saha kalajengaken atur panuwun dhumateng Gusti ingkang maha Kuasa.

3)      Isi Sesorah (Pidato), inggih punika sadaya prekawis-prekawis ingkang dipun wedharaken.

4)      Wigati/dudutan (kesimpulan), inggih punika inti saking isi, ingkang sampun
dipunwedharaken.

5)      Pangajeng-ajeng, inggih punika pitedah-pitedah saha pangajeng-ajeng ingkang dipun.

6)      Wusana (panutup), inggih punika atur panuwun, saha panyuwunan pangapunten bok.

7)      Salam panutup, inggih punika uluk salam kangge mungkasi atur Sesorah.

Tuladha Teks Sesorah

Assalamualaikum Wr. Wb.

Nuwun Bapak Kepala Sekolah ingkang satuhu kinabekten, Bapak/Ibu Guru saha karyawan ingkang kula hormati, adhik-adhik kelas tuwin kanca-kanca ingkang kula tresnani. Puji syukur dhumateng gusti ingkang maha agung. Ingkang sampun angluberaken rahmat sarta hidayahipun. Dene kula panjenengan sami saged makempal wonten ing Seminar Bahayanipun Rokok Kangge Kesehatan niki.

Ing sajroning rokok punika, wonten kandungan-kandungan zat kimia ingkang saged mbahayanipun tiyang ingkang ngerokok lan tiyang wonten sakitare kebul rokok. Dene produsen-produsen rokok ing Indonesia punika inggih ingkang paling ageng dening negara liya. Amargi sumber daya alam utamanipun tembakau inggih punika bahan baku kagem rokok katah wonten lemah Indonesia.

Ngerokok punika sadyane mboten ngelanggar aturan, nanging ngelanggar hak asasine tiyang-tiyang manungsa kanggo ngirup udara kang resik. Opo maneh kandungan ing kebul rokok punika wonten unsur nikel kang samisalipun ngedep ing ginjal lan marai kanker. Inggih mboten kanker paru mawon, nanging saged nguripake katah sel-sel kanker wonten sajroning raga amarga wonten kandungan radikal bebas ingkang saged nguripake sel kanker dening sajroning raga.

Para rawuh ingkang minulya.

Produsen rokok punika inggih boten 100% salah. Nanging inggih ingkang ngrokok dugi salah rumiyin amarga mboten maos tulisen wonten bungkusipun rokok nek rokok niku mbahayani. Perokok wonten Indonesia niku katah sanget amarga rego rokok ing pasaran niku murah dumadine bocah-bocah sekolah kaya kula niki nggih nggampang tumbase, nggih perihal kayata niku saged ngrusakake moral cah enom. Apata kaya niku inggih pantes?

Para rawuh ingkang minulya, kita sedaya pangerteni pajak dening rokok niku nyumbangake katah kangge devisa negara. Nanging mboten pas kayane, kanggo panarapane amargi katah tiyang kang dirugiake.

Para rawuh sedaya ingkang tansah kinurmatan sampun punika cekap saking kula mbok bilih menawi wonten kirang tata krama lan kalepatan anggen kula matur, kula nyuwun agunging samodra pangaksami.

Akhirulkalam, wabilahit taufiq wal hidayah,

Wassalamualaikum Warohmatullahi Wabarakatuh

https://jendelailmubasajawi.wordpress.com/2013/12/12/ringkesan-babagan-sesorah/

http://pidato.net/4579_contoh-bahasa-jawa-bahaya-rokok