SESORAH

Sesorah utawi pidato yaiku tanggap wacana kangge paring pangandikan wonten ing sangajengipun tiyang kathah kanthi maksud lan tujuan ingkang gumathok. Sampun kawuningan, bilih nindakaken ayahan minangka pranatacara tuwin pamedhar sabda utawi sesorah menika dados punjering kawigatosan. Supados nengsemaken ing samudayanipun, pramila kedah nggatosaken:

1.      Busana (Ageman)

Anggenipun bgadi busana kajumbuhna kaliyan kaperluwanipun, wonten ing adicara menapa ingkang badhe dipunayahi. Umpamanipun wonten ing pahargyan panganten, langkung prayogi ngagem busana kejawen jangkep. Ewa semanten ngagem busana sanesipun inggih boten lepat bokbilih kepanggih “kok Ngijeni”. Nanging inggih tansah kagatosna bab trapsilaning ngrasuk busana.

2.      Subasita (Trapsila, Tata Krami)

Trapsila ingkang kirang, ugi badhe bgirangi kawibawan, ingkang wasana lajeng dados kirang nengsemaken. Solah bawa sampun ngantos kadamel-damel, prayogi ingkang prasaja kemawon, anteng, manteb, nanging boten kaken. Pramila menika saged gladen wonten ing sangajengipun pengilon ingkang ageng, mangke badhe manggihi patrap ingkang luwes tuwin pantes. Saha kaudiya babagan ewah-ewahing pasuryan, sageda nggambaraken wosing penggalih, ingkang salajengipun jumbuh kaliyan swasana.

3.      Swara (Vokal, Basa Populer)

Kedaling lesan kedah kagladhi, supados saged langkung cetha kedaling swante. Pocapan inggih mekaten ugi, kaudia saged mbedak-mbedakaken swantening tembung-tembung ingkang medal kanthi cetha. Kados pundi rindhik rikatipun, mandhap minggahipun, sampun ngantos kesesa, nanging ugi sampun ngantos nglentreh sanget. Gladhi swara menika kedah pikantuk kawigatosan ingkang mirunggan. Pramila menika kaaturi gladhi sarana ngendika sakathah-kathahipun, kados saweg dados pranatacara utawi pamedhar sabda ing sawenehing acara. Sokur menawi saged dipunrekam, lajeng dipunpirengaken saha dipungatosaken pundi ingkang taksih kirang. Bab menika kaambali ngantos kapireng sekeca.

4.      Basa tuwin Sastra

Ngudia tambahing seserepan ing babagan basa tuwin sastra, jalaran menika mujudaken kabetahan baku tumpraping pranatacara saha pamedhar sabda. Basa ingkang kaginakaken kedah miturut tuntunaning sastra ingkang leres. Pamilihaning tembungingkang salajengipun dipunronce ukaran ingkang trep, luwes, sae, wasana sekeca kapirengaken. Manggihi jaman menika, prayogi ngagem tembung-tembung ingkang prasaja kemawon. Dados langkung gampil katampi saha dipunmangertosi tegesipun dening ingkang mirengaken utawi miturut ngendikaneipun para wasis “Nut Jaman Kelakone”.

Ringkesan basa ingkang komunikatif inggih menika basa ingkang kedah angengeti :

a.       Sinten ingkang gineman;

b.      Sinten ingkang dipunajak gineman;

c.       Sinten ingkang dipun ginem

d.      Swasana nalikanipun gineman;

e.       Sami mangertosi ingkang dipunginem.

Ewah-ewahaning sarira ingkang boten mranani nalika pidato antawisipun:

a)      Asring ngebahaken satunggaling perangan sarira.

b)      Ngebahaken salah satunggaling perangan sarira kanthi tidha-tidha (tiba-tiba).

c)      Ngebahaken perangan sarira ingkang boten trep, kaliyan ingkang dipun
ngendikakaken.

d)     Asring kukur-kukur utawi asring ngukur salah satunggaling perangan sarira.

e)      Asring mirsani cathetan.

f)       Asring ningali nginggil.

g)      Nglebetaken asta wonten ing sak clana.

h)      Boten migatosaken kawontenan utawi ingkang midhangetaken.

Rantaman utawa Cengkorongan Sesorah

Ing salebeting Sesorah, kedah kamomot prekawis-prekawis ingkang sampun karantam kanthi urut-urutan kados ing nggandhap punika :

1)      Salam pambuka, inggih punika ngaturaken uluk salam dhumateng para rawuh,
tumunten kalajengaken nyebat asmanipun para rawuh.

2)   Purwaka basa (pambuka), inggih punika atur panuwun (matur nuwun) dhumateng para rawuh (tamu undangan), saha kalajengaken atur panuwun dhumateng Gusti ingkang maha Kuasa.

3)      Isi Sesorah (Pidato), inggih punika sadaya prekawis-prekawis ingkang dipun wedharaken.

4)      Wigati/dudutan (kesimpulan), inggih punika inti saking isi, ingkang sampun
dipunwedharaken.

5)      Pangajeng-ajeng, inggih punika pitedah-pitedah saha pangajeng-ajeng ingkang dipun.

6)      Wusana (panutup), inggih punika atur panuwun, saha panyuwunan pangapunten bok.

7)      Salam panutup, inggih punika uluk salam kangge mungkasi atur Sesorah.

Tuladha Teks Sesorah

Assalamualaikum Wr. Wb.

Nuwun Bapak Kepala Sekolah ingkang satuhu kinabekten, Bapak/Ibu Guru saha karyawan ingkang kula hormati, adhik-adhik kelas tuwin kanca-kanca ingkang kula tresnani. Puji syukur dhumateng gusti ingkang maha agung. Ingkang sampun angluberaken rahmat sarta hidayahipun. Dene kula panjenengan sami saged makempal wonten ing Seminar Bahayanipun Rokok Kangge Kesehatan niki.

Ing sajroning rokok punika, wonten kandungan-kandungan zat kimia ingkang saged mbahayanipun tiyang ingkang ngerokok lan tiyang wonten sakitare kebul rokok. Dene produsen-produsen rokok ing Indonesia punika inggih ingkang paling ageng dening negara liya. Amargi sumber daya alam utamanipun tembakau inggih punika bahan baku kagem rokok katah wonten lemah Indonesia.

Ngerokok punika sadyane mboten ngelanggar aturan, nanging ngelanggar hak asasine tiyang-tiyang manungsa kanggo ngirup udara kang resik. Opo maneh kandungan ing kebul rokok punika wonten unsur nikel kang samisalipun ngedep ing ginjal lan marai kanker. Inggih mboten kanker paru mawon, nanging saged nguripake katah sel-sel kanker wonten sajroning raga amarga wonten kandungan radikal bebas ingkang saged nguripake sel kanker dening sajroning raga.

Para rawuh ingkang minulya.

Produsen rokok punika inggih boten 100% salah. Nanging inggih ingkang ngrokok dugi salah rumiyin amarga mboten maos tulisen wonten bungkusipun rokok nek rokok niku mbahayani. Perokok wonten Indonesia niku katah sanget amarga rego rokok ing pasaran niku murah dumadine bocah-bocah sekolah kaya kula niki nggih nggampang tumbase, nggih perihal kayata niku saged ngrusakake moral cah enom. Apata kaya niku inggih pantes?

Para rawuh ingkang minulya, kita sedaya pangerteni pajak dening rokok niku nyumbangake katah kangge devisa negara. Nanging mboten pas kayane, kanggo panarapane amargi katah tiyang kang dirugiake.

Para rawuh sedaya ingkang tansah kinurmatan sampun punika cekap saking kula mbok bilih menawi wonten kirang tata krama lan kalepatan anggen kula matur, kula nyuwun agunging samodra pangaksami.

Akhirulkalam, wabilahit taufiq wal hidayah,

Wassalamualaikum Warohmatullahi Wabarakatuh

https://jendelailmubasajawi.wordpress.com/2013/12/12/ringkesan-babagan-sesorah/

http://pidato.net/4579_contoh-bahasa-jawa-bahaya-rokok